İskeleler ülkemizde her yıl çok sayıda işçinin hayatını kaybettiği iş ekipmanlarıdır. Bu nedenle iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin düzenlemelerde iskelelere geniş yer ayrılmıştır.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde iskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler yer almaktadır. Ayrıca, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği genel olarak yüksekte çalışma ve özel olarak ta iskelelere ilişkin çok sayıda düzenleme içermektedir.
Kısa bir yazıda ilgili mevzuat ve standartlardaki bütün ayrıntıları sunmak mümkün olmadığından dolayı, iskelelerde sıklıkla görülen eksiklere dikkat çekecek bazı konular seçilerek aşağıda sunulmaktadır:
– İskelenin kullanılacağı yer, kullanılış amacı, malzemesi gibi özellikleri göz önünde tutan şekilde dayanıklılık hesapları yapılmalıdır. Bu hesaplamalar yapılmadan veya yapılan hesaplar sonucunda iskelenin güvenli olmadığının tespit edilmesi halinde iskeleler kullanılamaz.
– İskelelerin kurma, kullanma ve sökme planları olmalıdır. Bu planla, yapı işlerinde inşaat mühendisi, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri, gemi inşası ve sökümü işlerinde ise gemi inşaatı mühendisleri tarafından yapılır veya yaptırılır.
– İskelelerin periyodik kontrolleri en geç 6 ayda bir kez yapılmalıdır. Periyodik kontrolleri yapmaya inşaat ve makine mühendisleri ile, mimarlık bölümü mezunları, makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisleri yetkilidir.
– İskeleler, üzerlerinde taşıyabileceği azami yük görünecek şekilde işaretlenir. TS EN 12811-1’e göre iskeleler 6 yük sınıfına ayrılmaktadır.
– İskele korkulukları en az 100 cm yükseklikte olmalı, 15 cm yüksekliğinde “topuk levhası” ve en fazla 47 cm aralık olacak şekilde “ara korkuluk” bulunmalıdır.
– İskeleler, çalışma sahasında hareket eden araçların çarpma ihtimaline karşı korunmalıdır.